Planeta Jowisz

Jowisz, jako piąta planeta od Słońca, jest największą planetą w całym Układzie Słonecznym. Jest także najcięższą planetą Układu Słonecznego. Masa Jowisza jest o 320 razy większa od masy Ziemi, co stanowi 0,001 masy Słońca. Gdyby był jeszcze większy, w jego wnętrzu mogłoby dojść do reakcji termojądrowej, a sama planeta mogłaby przemienić się w gwiazdę. Średni promień planety jest o około jedenaście razy większy od średniego promienia Ziemi, i wynosi około 71000 km. Jej obieg wokół Słońca wynosi 11 lat i 315 dni. Obrót planety jest szybszy na równiku, i wolniejszy w rejonie biegunów.

Jowisz, obok Saturna, Urana i Neptuna, należy do gazowych olbrzymów, zwanych często planetami jowiszowymi. Obok Księżyca i Wenus należy także do planet o najjaśniejszej widoczności w nocy. Planeta znana była już w czasach starożytnych. Rzymianie nazwali ją na cześć Jowisza, najważniejszego bóstwa w swojej mitologii.

Jako, że Jowisz należy do gazowych olbrzymów, składa się w większości z wodoru, i w małej części z helu. Szybka rotacja planety zmieniła jej kształt na elipsoidę obrotową, posiadającą co najmniej dwie półosie równej długości. Powierzchnia zawiera kilka warstw chmur o grubości 50 km, które z Ziemi zauważalne są jako pasy. Składają się one z kryształów amoniaku. Sama powierzchnia zaś jest nieprzezroczysta. Atmosfera ma 5000 km wysokości, co czyni ją najwięszką atmosferą ze wszystkich w całym Układzie Słonecznym. Dzięki promieniowaniu ultrafioletowym działającym na związki w chmurach, posiadają one różne zabarwienia, od pomarańczowego do brązowego.

Od XVII wieku naukowcy, dzięki teleskopowi, zaobserwować mogli najbardziej charakterystyczny punk planety zwany Wielką Czerwoną Plamą. Jest to olbrzymi antycyklon wiejący na Jowiszu od co najmniej 300 lat. Jego średnica jest większa od średnicy Ziemi. Wieje on 22 stopnie na południe od równika. Jest na tyle duży, iż można go zaobserwować teleskopem. Jego wymiary wynoszą od 24 do 40 tysięcy na 12 – 14 tysięcy kilometrów. Po raz pierwszy antycyklon został dostrzeżony w 1664 roku przez Roberta Hooke, brytyjskiego fizyka, a w 1979 roku sonda Voyager 1 wykonała pierwsze zdjęcia.

Na Jowiszu zaobserwować można także białe i brązowe owale. Uważa się, że te białe składają się z chłodniejszych, a brązowe z cieplejszych chmur.

Jowisz otoczony jest pierścieniami złożonymi z trzech części: wewnętrzny torus cząsteczek, jasny pierścień główny i zewnętrzny ażurowy pierścień. Prawdopodobnie złożone są z pyłu, materiału powstałego w wyniku zderzeń mikrometeorytów i przechwyconego przez silną grawitację planety.

Wokół Jowisza krąży 65 księżyców. Cztery największe, Io, Europa, Ganimedes i Kalisto, zostały odkryte przez Galileusza.

Planeta była często „odwiedzana” przez sondy kosmiczne, począwszy od programu Pioneer, przez Voyagera i Galileo. To właśnie sondy Pioneer 10 i Pioneer 11 po raz pierwszy przeleciały w pobliżu Jowisza. Program Voyager, jako następca, miał za zadanie zbadać gazowe olbrzymy, Jowisza i Saturna. Voyager 2 natomiast miał za zadanie zbadać Uran i Neptun. Po raz ostatni w pobliżu Jowisza pojawiła się sonda w 2007 roku, korzystając z pola grawitacyjnego planety w celu zwiększenia swej prędkości.

16 września 2011 roku można było zaobserwować koniunkcję Księżyca i Jowisza. Patrząc na naszego satelitę ujrzeć można było jaśniejszy punkt – Jowisz, a używając lornetki bądź teleskopu – ujrzeć można było także jego cztery księżyce.

Dodaj komentarz

Twój adres email nie zostanie opublikowany.